อิฐมอญเป็นอิฐที่ทำมาจากดินเหนียวผสมกับแกลบ นำเอาไปเผาด้วยความร้อนที่สูง เป็นอิฐที่นิยมนำเอามาใช้งาน เพราะมีความคงทนในการใช้งานได้เป็นอย่างดี เหมาะกับทุกสภาพพื้นดิน ทนต่อความชื้อ และมีความหนาแน่นสูง ซึ่งข้อเสียของอิฐมอญก็คือ จะเป็นอิฐที่มีนำหนักเยอะ มีขนาดเล็ก ทำให้เสียดวลาในการก่อสร้าง และที่สำคัญคือเรื่องของความร้อน เพราะอิฐมอญมีคุณสมบัติอบความร้อน ทำให้นิยมนำมาใช้ในการก่อผนัง 2 ชั้น เพื่อที่จะทำให้มีช่องว่างให้อากาศถ่ายเทได้นั่นเอง
การผลิตอิฐมอญมีด้วยกัน 2 แบบคือ
อิฐมอญตันมือ : เป็นอิฐที่มีการผลิตโดยการอัดดินใส่แม่พิมพ์ โดยจะทิ้งเอาไว้ให้แห้ง แล้วจึงนำเอาไปเผา สำหรับอิฐมอญที่ผ่านการผลิตมาในรูปแบบนี้ จะมีขนาด และสัดส่วนที่ไม่ตายตัว ขึ้นอยู่กับแหล่งผลิตในที่นั้น ๆ
อิฐมอญเครื่อง : เป็นอิฐที่มีการผลิตโดยการรีดขึ้นรูป เมื่อได้ตามรูปทรงที่ต้องการแล้ว จึงนำเอาไปตัดเป็นท่อน ๆ แล้วนำเอาไปอบเพื่อให้อิฐสามารถไล่ความชื้นออก ก่อนที่จะนำเอาไปเผาอีกรอบเพื่อคงรูปทรง และความแข็งแรงเอาไว้ สำหรับอิฐมอญที่ผ่านการผลิตในรูปแบบนี้ จะมีขนาดที่เท่ากัน
ข้อดีของอิฐมอญ
- สามารถยึดเกาะได้ดี มีความหนาแน่นสูง
- แข็งแรง ทนทานต่อสภาพอากาศในไทย
- หาซื้อได้ง่าย มีราคาไม่แพง
- สามารถทนไฟได้ประมาณ 2 ชั่วโมง
- สามารถรับน้ำหนักได้ 30 กิโลกรัม/1 ตารางเซนติเมตร
- เป็นอิฐที่เกิดจากกระบวนการผลิตด้วยการเผาตามภูมิปัญญาชาวบ้าน จึงทำให้มีสีสันที่มีความคลาสสิค เป็นเสน่ห์ที่หลายคนชื่นชอบ
ข้อจำกัดของอิฐมอญ
- ดูดความชื้น
- สะสมความร้อน
- อิฐมอญส่วนใหญ่ผลิตจากชุมชน อาจมีคุณภาพ มาตรฐาน และขนาดไม่สม่ำเสมอ
- มีคุณสมบัติอมความร้อน ส่งผลทำให้บ้านร้อนได้
- มีขนาดเล็ก จึงใช้เวลาก่อสร้างค่อนข้างนาน และค่าแรงก่อสร้างแพง
- ค่อนข้างมีปัญหาเรื่องการเก็บเสียง
ทำไมอิฐมอญถึงยังเป็นที่นิยม
ผนังบ้านต่าง ๆ ที่ก่อสร้างที่เมืองไทย ส่วนใหญ่มักจะเห็นมาจากการนำเอาอิฐมอญมาใช้เป็นองค์ประกอบหลักในการก่อสร้าง ถึงแม้ในปัจจุบันจะมีอิฐอีกหลายปเภทให้เลือกใช้งาน และรวมไปถึงผนังหล่อสำเร็จรูปต่าง ๆ แต่อิฐมอญก็ยังคงเป็นวัสดุที่มีความนิยมมากที่สุดเป็นอันดับต้น ๆ เพราะหาซื้อง่าย ไม่จำเป็นต้องสั่งล่วงหน้า ขนากในการใช้งานมีให้เลือกใช้งานหลายรูปแบบ ทั้งแบบก้อน หรือแบบเจาะรู ตอบโจทย์ในการใช้งานเป็นอย่างมาก
